Kleszcze u dzieci – wywiad z dr Aliną Małmyszko-Czapkowicz

Wracamy z lasu. Sprawdzam podczas kąpieli czy mojemu smykowi nie przyplątał się jakiś kleszcz i… nic nie widzę. Jakie inne objawy mogą świadczyć o obecności kleszcza?

dr Alina Małmyszko-Czapkowicz:

Ważny jest objaw  tzw.  rumienia wędrującego, czyli żywo-czerwonej zmiany skórnej, która pojawia się do 2 tygodni po ewentualnym ukąszeniu. Zwykle kleszcza się wyciąga ze skóry, on sam nie gryzie i nie ucieka, ale  musimy zawsze brać pod  uwagę ewentualne przeoczone ukąszenie. Kiedy zauważymy nietypowy rumień na skórze naszego dziecka, zawsze zgłośmy się na wizytę do lekarza.

Należy pamiętać również o profilaktyce, czyli  całkowitym przebraniu dziecka, tuż po powrocie ze spaceru dokładnym obejrzeniu odzieży, gdyż kleszcze często przyczepiają się do wewnętrznej strony ubrań i  „spacerując" po skórze szukają dobrego miejsca do tzw. żerowania, oraz  sprawdzenie takich miejsc jak owłosiona skora głowy, pachy, pachwiny, przestrzenie między-palcowe, gdzie kleszcze lubią się  umiejscawiać.

CZYTAJ TAKŻE: Fakty i mity o kleszczach – na te pytania lepiej znać odpowiedź!>>

Jakie choroby wywołują kleszcze i w jaki sposób to się dzieje, jaki jest mechanizm tych chorób?

dr Alina Małmyszko- Czapkowicz:

Kleszcze przenoszą mnóstwo chorób, ale te najważniejsze czy najgroźniejsze dla ludzi to borelioza i odkleszczowe zapalenia mózgu.

Boreliozą można zakazić się od kleszcza w trakcie ukąszenia,  po kontakcie krwi żywiciela czyli człowieka z  zawartością przewodu pokarmowego kleszcza, dlatego tak ważna jest szybkość  usunięcia owada. Borelioza daje na początku tzw. objawy pseudogrypowe, czyli bóle kostno-mięśniowo-stawowe, dreszcze stany podgorączkowe, osłabienie ogólne.  Borelioza późna, która może sie objawiać po kilku miesiącach, a nawet po kilku czy kilkudziesięciu latach po ukąszeniu, to głównie zapalenie stawów, mięśnia sercowego, zespól przewlekłego zmęczenia czy tzw. neuroborelioza, czyli stany zapalne w układzie nerwowym i mózgu.

Odkleszczowe zapalenie mózgu to ostra choroba wirusowa, objawiająca się na początku symptomami pseudogrypowymi z biegunką, nudnościami i wymiotami. Na tym etapie często ulega  samoleczeniu i mija. Niestety u części pacjentów wraca po kilku tygodniach pod postacią zapalenia opon mózgowych, zapalenia mózgu, móżdżku czy rdzenia kręgowego z niedowładami, zaburzeniami czucia czy pamięci. Objawy neuroinfekcji wymagają leczenia szpitalnego i zwykle są odwracalne, ale czasami prowadzą do trwałych uszkodzeń układu nerwowego, a nawet w 1% do śmierci.

Ważna informacją jest to, iż wirusem kleszczowego zapalenia opon mózgowych można się zarazić nie tylko po ukąszeniu przez kleszcza, lecz także pijąc surowe mleko - od chorego na tę chorobę zwierzęcia. Dlatego zalecane jest gotowanie mleka od krów, kóz i owiec przed jego spożyciem.

Jak usunąć dziecku kleszcza? Czy robić to samemu w domu?

dr Alina Małmyszko-Czapkowicz:

Kleszcza należy jak najszybciej usunąć, gdyż pozbycie kleszcza w ciągu pierwszej doby, znacznie zmniejsza ryzyko zakażenia boreliozą i kleszczowym zapaleniem mózgu. Najlepiej usunąć  go przy użyciu pensety - chwycić kleszcza ja najbliżej skóry i ciągnąć  wzdłuż osi wkłucia. Miejsce ukąszenia należy zdezynfekować spirytusem. W razie niepowodzenia lub rozerwania kleszcza, należy niezwłocznie udać się do najbliższej jednostki medycznej i poprosić o fachową pomoc. Po usunięciu - kleszcza nie wyrzucamy!!! Trzeba go zabezpieczyć, np.  nawilżonym wodą wacikiem kosmetycznym, gazikiem i zamknąć  w szczelnym pojemniku. To ważne, gdyż można zbadać 'naszego' kleszcza na obecność boreliozy, co jest  niezastąpionym  badaniem w kierunku szybkiego rozpoznania i ewentualnego wczesnego wdrożenia leczenia choroby. W rejonie lubelskim takie badanie można wykonać w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym w Puławach.

Kiedy udać się z dzieckiem do lekarza i jakiego leczenia możemy się spodziewać?

dr Alina Małmyszko-Czapkowicz:

Zawsze, kiedy do 2 tygodni od ukąszenia wystąpi rumień wędrujący lub jeśli do miesiąca po ukąszeniu wystąpią  tzw. objawy pseudogrypowe tzn. bóle mięśniowo-stawowe, uczucie rozbicia, stany podgorączkowe, a nie są związane one np. z przeziębieniem czy grypą.

Leczenie wczesnej boreliozy - to miesięczna antybiotykoterapia, a kleszczowego zapaleniem mózgu  – zawsze hospitalizacja.

Kleszcze a homeopatia, czy w tym przypadku warto ją stosować?

dr Alina Małmyszko- Czapkowicz:

Tak, jak najbardziej - warto. Tuż po ukąszeniu podajemy lek roślinny wykonany na bazie Ledum palustre - bagna zwyczajnego z rodziny wrzosowatych, oraz leki objawowe dopasowane do charakteru odczynu skórnego po ukąszeniu, np.  przy różowoczerwonym obrzęku z uczuciem pieczenia, swędzenia i poprawie po zimnych okładach zastosujemy lek wykonany z wyciągu z Apis melifica czyli pszczoły miodnej.

Jak najszybsze, doustne zastosowanie tych leków, najlepiej razem z preparatem miejscowego działania, który ma w składzie zarówno wyciąg z bagna zwyczajnego i wyciąg z pszczoły miodnej powoduje znaczne zmniejszenie obrzęku, zaczerwienienia, objawów pieczenia i świądu po ukąszeniu i często zabezpiecza małego pacjenta z nadwrażliwością na ukąszenia przed wystąpieniem objawów ogólnych.

Niskie rozcieńczenia substancji zawarte w lekach homeopatycznych doustnych i miejscowego działania niwelują ewentualne reakcje nadwrażliwości i umożliwiają bezpieczne zastosowanie tych leków nawet u osób  uczulonych na jad pszczeli czy preparaty roślinne w nich zawarte. A brak działań ubocznych leków homeopatycznych rozszerza możliwość ich bezpiecznego zastosowania  na małe dzieci, nawet tuż po urodzeniu, mamy karmiące czy kobiety w ciąży.

Są leki, które można podawać profilaktycznie. Preparat wykonany na bazie rośliny Ledum palustre - bagna zwyczajnego z rodziny wrzosowatych podajemy profilaktycznie dzieciom, które są często kąsane przez owady oraz tym, które mają skłonność do silnych odczynów skórnych po ukąszeniu owadów np. przed planowanym wyjściem do lasu czy na łąkę. W znaczny sposób zmniejsza to częstotliwość ukąszeń przez owady w tym kleszcze.

Jakie powikłania mogą powodować niedoleczone choroby odkleszczowe?

dr Alina Małmyszko-Czapkowicz:

Nieleczone choroby odklesczowe dają poważne powikłania pod postacią zapalenia mięśnia sercowego, przewlekłego zaplenia stawów czy tzw. neuroboreliozy, czyli złożonego zespołu zaburzeń neurologicznych. Nieleczone odkleszczowe zapalenie mózgu może powodować  nawet śmierć pacjenta.

Jakie zasady należy stosować, aby uniknąć kleszczy?

dr Alina Małmyszko-Czapkowicz:

Kontaktując się z przyrodą - lasy, łąki nie możemy unikać spotkania z kleszczami, ponieważ to jest ich naturalne środowisko bytowania - to my idziemy do nich ”w gości”.

Przede wszystkim nie należy ich się mocno bać, ponieważ zaledwie kilka do kilkunastu procent kleszczy  jest nosicielami groźnych chorób.

Jak  zawsze najważniejsza jest profilaktyka - czyli zmiana odzieży od razu po przyjściu ze spaceru, dokładne  obejrzenie ciała dzieci i w razie ukąszenia, jak najszybsze usunięcie kleszcza i konsultacja lekarska w odpowiednim czasie. Jak wcześniej wspomniałam warto przed leśnym spacerem podać dzieciom leki zabezpieczające przed ukąszeniami, czyli np. homeopatyczny preparat na bazie rośliny - bagna zwyczajnego.

Ważna jest również inwestycja rodziców w ogólną odporność dziecka, czyli zdrowy tryb życia, zdrowe odżywianie, dużo ruchu na świeżym powietrzu i dużo miłości oraz  akceptacji dla swojego potomstwa.

ZOBACZ TAKŻE:

Na podwórku każdemu dziecku się zdarza - jak leczyć skaleczenia? >>

Obserwuj reakcje swojego dziecka >>

Za wywiad dziękujemy

Pani dr Alinia Małmyszko – Czapkowicz

Lekarz medycyny Alina Małmyszko-Czapkowicz, specjalista medycyny rodzinnej, wykładowca Polskiego Towarzystwa Homeopatii Klinicznej. Pracuje w Lublinie w charakterze lekarza rodzinnego i prowadzi gabinet medycyny naturalnej ”Natur-med” o profilu homeopatycznym.

Adres do korespondencji: naturmed.lublin@gmail.com